Kim był Patanjali?

wpis w: nauczanie jogi | 0

Na pytanie „Kim był Patanjali”, nawet odwołując się do literatury, trudno jest jednoznacznie odpowiedzieć. Z opisem „Mistrz Patanjali był uznawany za największego promotora Yogi” (Yoga Vidya Gurkul oraz Smu Yoga, 2015, s. 59) ciężko się nie zgodzić. Każdy, kto zaczyna praktykę yogi słyszał jego imię. Co więcej, praktykując jedynie asany, imię Patanjalego szybko obija się o uszy.

Odpowiadając na powyższe pytanie słusznym wydaje się, aby zacząć poszukiwania od tradycji yogi. Według wierzeń, gdy Wisznu leżał na swoim poddanym, władcy węży Adiśeszy, podziwiał tandawę, czyli taniec Śiwy. (Wielobób, 2020) Adiśesza oglądał zachwyt Śiwy i powiedział, że chciałby nauczyć się tańczyć, żeby móc również zachwycać Śiwę. Wisznu, słysząc to wygłosił przepowiednie dla Adiśeszy. Śiwa miał go obdarzyć łaską, by mógł napisać komentarz do gramatyki. Gdy to uczyni, będzie mógł się szkolić w tańcu. Żeby spełnić przepowiednie Adiśesza musiał się odrodzić w ludzkiej formie. Chcąc znaleźć osobę, która mogłaby zostać jego matką na ziemi zaczął medytować. W trakcie medytacji przyszedł do niego obraz starszej yogini Goniki. Gonika pragnęła mieć syna, którego mogłaby nauczać. Wizja utwierdziła go w przekonaniu, że to Gonika powinna zostać jego matką. Kobieta składała modły z intencją spełnienia marzenia o synu. Pewnego razu, Gonika podczas modlitwy, postanowiła ofiarować wodę Bogom. Złożyła dłonie, napełniła je wodą i zamknęła oczy. Na jej dłoniach pojawił się mały wąż, który niedługo potem zamienił się w chłopca. Złożył on pokłony Gonice i poprosił by została jego matką. Uradowana Gonika zgodziła się i nazwała chłopca Patanjali.

Imię Patanjali odwołuje się do legendy. Z sanskryckiego „Pata” oznacza spadający, a „anjali” ofiarę oraz gest dłoni złożonych do modlitwy (Wielobób, 2020). W tradycji yogi oraz według kultury ludowej Indii przedstawia się Patanjalego w postaci istoty pół człowieka, który od pasa w dół posiada ogon węża, zawinięty w 3 i pół spirali. W lewej dłoni trzyma muszlę – konchę, a w prawej miecz lub dysk. Za głową Patanjalego wyłania się tysiącgłowa kobra, przedstawiana jako kaptur.

Patanjali

Część człowiecza symbolizuje istotę inteligentną, zdolną do osiągnięcia celu yogi poprzez praktykę (Wielobób, 2020). Część węża z kolei symbolizuje ciągłość praktyki, która jest konieczna do osiągnięcia celu. Istnieją różne interpretacje liczby spirali ogona. Jedna z nich głosi, ze trzy spirale symbolizują dźwięk AUM jako symbolu wszechświata/absolutu jako twórcy (Brahma), który podtrzymuje ład (Wisznu) i niszczyciela (Śiwy). AUM to również najstarszy dźwięk, jaki opisują starożytne pisma yogiczne (Vindya Gurkul oraz Smu, 2015). Inna interpretacja dotyczy trzech gun, czyli sattwy, radźas oraz tamas i stanu poza nimi – gunatity – jako pół spirali (Wielobób, 2020). Można odnaleźć również interpretację, która mówi o trzech rodzajach cierpień:

  • cierpienie pochodzące z wewnątrz (adhjatma),
  • cierpienie pochodzące z zewnątrz – od innych lub natury nieożywionej (adhibhauta),
  • cierpienie pochodzące od siły wyższej (adhidaiwa).


Według filozofii sankhji, sadaka musi pokonać wszystkie trzy rodzaje cierpień. Muszla w lewej dłoni Patanjalego symbolizuje mądrość i wiedzę oraz uważność i gotowość do konfrontacji z trudnościami w praktyce sadaki. Dysk wskazuje na włożony wysiłek w pokonanie niewiedzy. Miecz z kolei symbolizuje „odcięcie” ego, które jest największym utrudnieniem w odnalezieniu prawdziwego siebie. Miecz symbolizuje również wiedzę, która pokonuje niewiedzę. Te atrybuty mają obrazować cel praktyki yogi – powściągnięcie poruszeń umysłu. Tysiącgłowa kobra symbolizuje mnogość rodzajów praktyk yogi. Istotnym jest symbolika samej kobry, ponieważ te zwierzęta przejawiają cechy pożądane na drodze yogi:

  • silna zdolność do koncentracji,
  • umiejętność kontroli oddechu,
  • umiejętności hipnotyczne.

Ponadto, w tantrze wąż jest symbolem energii kundalini. W hinduizmie wąż jest symbolem nieśmiertelności, a w mitologii greckiej symbolem leczenia i wskrzeszania ludzi (symbol medycyny).



Przedstawiany obraz Patanjalego trafnie opisuje założenia yogiczne, jednak o samym Patanjalim jako żyjącej istocie nie mówi zbyt wiele. Niestety, poza legendami niewiele o nim wiadomo. Z tradycji wynika, że Patanjali był twórcą Jogasutr oraz komentarza do gramatyki i traktacie o ajurwedzie (Wielobób, 2020). Uczeni jednak skłaniają się ku teorii, że nie jest on twórcą Jogasutr, ze względu na fakt, że ich spisanie – 1700-2200 lat temu – nie pokrywa się z jego okresem życia (Dauster, 2010). Obecnie przyjmuje się, że Patanjali zebrał, uporządkował i spisał najważniejsze fragmenty Wed, Upaniszad, nauk Buddy i Bhagawadgnity tworząc Jogasutry (Lee, 2017). Mimo, że Patanjali nie jest twórcą Jogasutr, miał on niewątpliwy wkład w Yogę.

Podąrzaj Ewa Michalska:

Prowadzenie zajęć zaczęłam na studiach na Gdańskim AWFiS, uzyskując tytuł instruktora kinezygerontoprofilaktyki. Ukończyłam kursy nauczycielskie Vinyasa joga RYT 50h u Basi Lipskiej-Larsen, Hatha joga 200h w SMU Yoga i Yoga Vidya Gurukul, Multistyle RYT200 Vinyasa Yin Ashtanga w Olala Yoga&Pilates School. Wybrałam ścieżkę nauczyciela jogi z nieustającym głodem wiedzy i potrzebą pomagania innym, dlatego obecnie kontynuuję naukę na kursie RYT 300h również Multistyle w Olala Yoga&Pilates School. Specjalizuję się w stylach Hatha, Yin, Vinyasa oraz joga dla seniorów, prowadząc zajęcia w Trójmieście. Joga pokazała mi prostą receptę na życie, czym jest akceptacja, dążenie do balansu na każdej płaszczyźnie, dużej świadomości ciała i oddechu, metod samoregulacji. Na tym samym skupiam się podczas prowadzenia zajęć, pokazując narzędzia możliwe do wykorzystania w codziennym życiu. Prywatnie kocham wszelką aktywność fizyczną, interesuję się psychosomatyką oraz behawiorystyką psów. Jestem celiaczką z zamiłowaniem i antytalentem do gotowania :) | Instagram

Ostatnie wpisy

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *